Bujanoc, 8. dhjetor 2023. Rregullat e reja të daljes në pension do të hyjnë në fuqi nga janari i vitit të ardhshëm. Gratë do të duhet të punojnë dy muaj më shumë se këtë vit dhe se ato nuk mund të dalin në pension nën moshën 63 vjeç e tetë muaj.
Këtë vit gratë mund të pensionoheshin në moshën 63 vjeç e gjysmë dhe 15 vjet përvoj pune. Burrat, nga ana tjetër, ende duhet të punojnë më gjatë, kështu që ata mund të dalin në pension në moshën 65 vjeçare.
Megjithatë, kufiri i pensionit do të barazohet, pra për gratë do të rritet çdo vit deri në vitin 2032, kur si burrat ashtu edhe gratë do të mund të dalin në pension në moshën 65 vjeç. Gjegjësisht, Ligji për sigurimin pensional dhe invalidor u ndryshua në vitin 2014 dhe që atëherë kushtet në të cilat gratë mund të dalin në pension kanë ndryshuar çdo vit, transmeton Nova rs.
Nga viti i ardhshëm, gratë do të punojnë dy muaj më shumë, pra 65 vjet e tetë muaj.
Përveç pensionit të pleqërisë, ndryshojnë edhe kushtet për pension të parakohshëm. Kohëzgjatja e përvojës së punës mbetet e njëjtë, 40 vjet, por kufiri i moshës zhvendoset – në vend të 59 vjet e gjysmë, një grua duhet të mbushë 60 vjet për të dalë në pension të parakohshëm.
Vitin e ardhshëm, në 2024, kufiri i moshës për burra dhe gra do të barazohet, sepse edhe burrat mund të dalin në pension të parakohshëm në moshën 60 vjeç.
Megjithatë, ka dy mënyra që gratë të shmangin këtë kufi të përvojës së punës.
Ato që plotësojnë kushtet për pension sipas rregullave aktuale, duhet të paraqesin kërkesë për pension në fondin e SPI, në vendbanimin e tyre, brenda fundit të dhjetorit. Duke qenë se data 30 dhjetor është ditë e shtunë, ato gra që nuk vijnë më herët, mund ta bëjnë online, përmes eSportelit (eŠalter) ose me postë rekomanduese.
Përndryshe, nëse nuk e bëjnë, do të duhet të punojnë edhe dy muaj më shumë.
Gjithashtu, stazhi i punës mund të shkurtohet nëse qytetarët plotësojnë kushtet për pension të parakohshëm. Kështu, një grua që është 60 vjeç mund të dalë në pension të parakohshëm nëse ka punuar për 40 vjet dhe nëse punëdhënësi i saj i ka paguar kontributet gjatë gjithë kohës.
Megjithatë, të gjithë ata që planifikojnë të dalin para kohe në pension duhet të dinë se të ardhurat e tyre do të jenë disi më të ulëta. Konkretisht, sipas Ligjit për SPI-në, për çdo muaj pensionim të parakohshëm, shuma që do të marrë pensionisti zvogëlohet për 0.34 për qind dhe në total për maksimum 20.4 për qind.
Për shembull, nëse një grua mund të pensionohet para kohe, le të themi tre vjet më herët, pra në 60 vjet e tetë muaj, ndërsa shuma e plotë e të ardhurave të saj do të ishte 50,000 dinarë, ajo do të marrë 43.880 dinarë. Pra, për çdo muaj të ardhurat do të zvogëlohen për 170 dinarë, që në total bëjnë 6.120 dinarë.
Pensionet do të rriten në janar. Pensionet llogariten duke përdorur formulën franceze, që nga viti 2020. Është në fakt një formulë me të cilën pensionet rregullohen në bazë të dy faktorëve. Praktikisht kjo do të thotë se pensioni është rregulluar 50 për qind në raport me inflacionin dhe 50 për qind në raport me rritjen e pagave.
Rritja e paralajmëruar do të arrijë në 14.8 për qind.