Bujanoc, 14. nëntor 2023. Në takimin me përfaqësuesin special të BE-së për dialogun, Miroslav Lajçak, të mbajtur sot në Beograd, presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha se Serbia është gjithmonë e gatshme për dialog dhe respekt për gjithçka që është nënshkruar dhe rënë dakord. Ai përsëriti se vendi ynë angazhohet për deeskalim, paqe dhe stabilitet, të cilat janë të nevojshme për të siguruar mbijetesën e serbëve në Kosovë, njoftoi zyra e presidentit.
Sipas tyre, Vuçiq edhe një herë e ka informuar në detaje përfaqësuesin special të BE-së për peshën e situatës me të cilën ballafaqohen serbët, si në veri ashtu edhe në jug të Ibrit, duke shprehur shpresën se do të arrihen rezultate në procesin e mëtutjeshëm të dialogut.
Në takimin e sotëm, presidenti Vuçiq ka insistuar për formimin e Asociacionit të komunave serbe, ndërsa janë diskutuar edhe tema të tjera të rëndësishme në kuadër të dialogut Beograd-Prishtinë.
Diplomati sllovak erdhi në Beograd para takimit të kryenegociatorëve të Beogradit dhe Prishtinës, Petar Petkoviq dhe Besnik Bislimi, të paralajmëruar për 16 nëntor në Bruksel, shkruan N1.
Më 7 nëntor Lajçak ka vizituar Prishtinën, por nuk është takuar me kryeministrin e Kosovës Albin Kurti, por me zëvendësin e tij Bislimi. Ai të nesërmen është takuar edhe me liderët e opozitës kosovare.
Me Bislimin dhe liderët e opozitës, Lajçak diskutoi draft-statutin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe (AKS), të cilin në Prishtinë dhe Beograd, Kurtit dhe Vuçiqit, më 21 tetor e solli “pesëshja e madhe “, gjegjësishtë, përfaqësues i SHBA-së. , BE, Gjermanisë, Francës dhe Italisë.
Ky draft statut, i cilësuar nga pesëshja si një “propozim modern dhe i balancuar evropian”, është diskutuar edhe në takimet e veçanta të Kurtit dhe Vuçiqit me liderët e BE-së, Francës, Gjermanisë dhe Italisë më 26 tetor në Bruksel.
Vuçiq dhe Kurti më pas biseduan veçmas me Lajçakun, kreun e diplomacisë evropiane Josep Borrell, presidentin e Këshillit Evropian Charles Michel dhe liderët e Francës, Gjermanisë dhe Italisë, Emmanuel Macron, Olaf Scholz dhe Giorgio Meloni, dhe më pas me këshilltarët e liderët e tre vendeve më të fuqishme evropiane.
Pas këtyre takimeve, Borel deklaroi se përfaqësuesit perëndimorë “paraqitën një propozim të ri evropian, serioz dhe të balancuar” për themelimin e AKS dhe këmbënguli që palët të përfitonin nga kjo mundësi, por se marrëveshja ndërmjet liderëve të Serbisë dhe Kosovës “ishte e pamundur për shkak të parakushteve të secilës palë, të cilat ishin të papranueshme për palën tjetër”.
Qeveria e Kosovës më pas njoftoi se Kurti në takime ka përsëritur se është i gatshëm të nënshkruajë Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, të rënë dakord në shkurt në Bruksel, por se Vuçiq nuk ka dashur ta bëjë këtë.
Pas takimeve, Vuçiq deklaroi se letra që “pesëshja e madhe” solli në Beograd dhe Prishtinë më 21 tetor ishte një “bazë e mirë” për vazhdimin e punës dhe formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe (AKS).
Një ditë pas këtyre takimeve, më 27 tetor, Soltz, Macron dhe Meloni i bënë thirrje Beogradit që të bëjë njohjen de facto të pavarësisë së Kosovës dhe Prishtinës të fillojë procedurën për formimin e AKS, duke deklaruar se në të kundërtën palët “rrezikojnë të humbin mundësi të rëndësishme”.
Kryetarja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, më vonë deklaroi se njohja faktike e pavarësisë së Kosovës do të thotë se Beogradi duhet të zbatojë Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.