Shkruan: Ivan Nikollov (Autori është kryetar i Qendrës kulturore – informative bulllgare në Bosilegrad ndërkaq tekstin e tij autorial po e transmetojmë pa ndryshime)
Bujanoc, Bosilegrad 20. nëntor 2023. (Foto Vranjenews) – Bastisja në Qendrën kulturore – informative të pakicës kombëtare bullgare në Bosilegrad me rastin e “Ditës së krahinave perëndimore” nën dyshimin për “nxitje të urrejtjes dhe intolerancës kombëtare, racore dhe fetare, konfiskimi i 23 kopjeve të librit” Elegjia për Krajishtën – fati i bullgarëve në krahinat perëndimore” e shkrimtares dhe diplomates së njohur bullgare Edvina Sugareva, ndalimi i njëkohshëm i tij dhe shtatë shtetasve të tjerë bullgarë për të hyrë në Serbi, pastaj thirrja e ambasadorit serb Zhelko Joviq në Ministrinë e punëve të jashtme të Republikës së Bullgarisë, nota protestuese e ambasadorit bullgar Petko Dojkov drejtuar Ministrisë së punëve të jashtme të Republikës së Serbisë dhe reagimet publike në të dy anët e kufirit, e gjithë kjo do të mund të kthehet, përveç të gjitha të tjerave problemet etnike, në hapjen përfundimtare të çështjes bullgare në Serbi.
Kjo çështje ka kohë që zinte në marrëdhëniet serbo-bullgare. Incidenti i fundit vetëm sa i hodhi benzinë zjarrit dhe klithma “Kush dëshiron të prishë marrëdhëniet serbo-bullgare” (“Politika” 16.11. 2023) vetëm sa e largon vëmendjen nga thelbi i problemit – pozita e pakicës kombëtare bullgare në Serbi, e cila, duke gjykuar nga rezultatet zyrtare të regjistrimit të popullsisë, kërcënohet me zhdukje të plotë.
Nga 62.000 sipas regjistrimit të vitit 1962, pakica bullgare ka rënë në pak më pak se 13.000 sipas regjistrimit të vitit 2022, ndërsa komunat ku jetojnë bullgarët, kryesisht në Bosilegrad dhe Caribrod (Dimitrovgrad) janë ndër më të pazhvilluarat ekonomikisht në Serbi dhe në kaos të plotë në fushën e të drejtave të njeriut dhe të pakicave, e vitet e fundit edhe në ekologji.
Kjo është ajo që i prish realisht marrëdhëniet serbo-bullgare, jo disa akuza jokoherente për “shkaktimin e urrejtjes dhe intolerancës kombëtare, racore dhe fetare” dhe frikën e paarsyeshme për qëndrimet e supozuara “separatiste dhe secesioniste” në librin e Edvina Sugarevas.
Kjo frikë u bë e parëndësishme kur Bullgaria u bë anëtare e Bashkimit Evropian. Për t’u pranuar, ajo duhej të pranonte se nuk ka mosmarrëveshje territoriale me fqinjët e saj, por pranoi edhe detyrimin për të mbrojtur të drejtat e njeriut dhe të pakicave së bashku me partnerët evropianë në përputhje me standardet evropiane.
Të gjithë pjesëtarët e pakicës bullgare në Serbi, të arsimuar politikisht, e dinë këtë.
Me fjalë të tjera, si një vend evropian, Bullgaria këmbëngul në modelet evropiane për zgjidhjen e problemeve të minoriteteve – hapja e kufijve, ndërtimi i infrastrukturës, zhvillimi i barabartë ekonomik për rajonet ku jetojnë minoritetet, respektimi i pakushtëzuar i të drejtave të njeriut dhe minoriteteve, një mjedis i shëndetshëm natyror – këto janë vlerat që ne mbrojmë.
Në fund të fundit, Bullgaria erdhi tek bashkatdhetarët e saj në Bosilegrad me vetëm njëzet libra. Serbia para dy muajsh erdhi te bashkatdhetarët e saj në Kosovë me rreth tridhjetë terroristë të armatosur, duke lënë pas katër të vrarë, mitralozë, mortaja dhe autoblinda. Organizatori i gjithë kësaj, Millan Radojiçiq, u mor në pyetje vetëm zyrtarisht dhe u lirua menjëherë. Asnjë fjalë për aktakuzë për, të themi, nxitje të një rebelimi të armatosur.
Prandaj, zhurma për disa “separatistë dhe secesionistë” që kërcënojnë integritetin territorial të Serbisë i shërben vetëm konsolidimit të nacionalizmit serb dhe oërfitimeve politike ngfa rasti.
Duke luajtur atë kartë, presidenti i përjetshëm i komunës, Vladimir Zaharijev, ka dy dekada që krijon një imazh të rremë për veten si “garant i paqes dhe stabilitetit etnik”.
Po të mos ishte ai, Bosilegradi do të kishte shkuar në Bullgari! Me këtë, ai siguroi mbështetje të plotë nga patriotët e përkushtuar serbë në Beograd për dy dekada të sundimit të tij të padiskutueshëm personal, gjatë të cilit ai shkatërroi fjalë për fjalë ekonominë lokale dhe shtyu më shumë se gjysmën e popullsisë në migrim.
Në fund, ai shiti të gjitha pasuritë natyrore dhe e ktheu Bosilegradin në një qendër refugjatësh dhe një vatër krimi dhe korrupsioni.
Organet e akuzës dhe prokuroria shikojnë me në heshtje kur bëhet fjalë për pushtetin vendor, ndoshta për disa interesa “më të larta” patriotike dhe shtetërore.
Nuk ishte kështu më 8 nëntor. Policia e Vranjës dhe e Surdulicës dërgoi një ekip prej tetë policësh te një burrë me paterica dhe një grua për t’i konfiskuar rreth njëzet libra të Edvina Sugarevas sepse ai “diskrediton autoritetet dhe BIA”!?
E vërteta e vetme është se disa “pushtetarë” vendas dhe disa informatorë të BIA-s do t’i kishin mbetur vërtet pa bukë nëse nuk do të ishin ato histori të kota për “separatistët dhe secesionistë”.
Sipas mendimit “ekspert” të kryetarit të Këshillit Kombëtar të Minoritetit Bullgar Stefan Stojkov dhe mentorit të tij Vladimir Zaharijev, promovimi i librave për pozitën e bullgarëve në Serbi dhe shënimi i datave që janë pjesë e identitetit tonë kombëtar është. : “E gjithë kjo që po tentohet nga një numër i vogël individësh nga kjo zonë, të cilët padyshim jetojnë në të kaluarën, në shekujt XVIII dhe XIX, është marrëzi e madhe dhe e pafalshme”!?
Nëse e dini se Ivan Nikollov është aktualisht intelektuali më i njohur i pakicës bullgare në Serbi me pesë libra, disa qindra artikuj, mbajtës i shumë çmimeve dhe në të njëjtën kohë “Evropiani i Vitit për vitin 2016”, por që për Stojkov, “jeton në shekujt XVIII dhe XIX”, ndërsa ai dhe të dy në gjuhën bullgare që nga shkolla e mesme, si kryetar i Këshillit Kombëtar Bullgar vendos për arsimin në gjuhën bullgare, informacionin në gjuhën dhe kulturën bullgare, përdorimin zyrtar i gjuhës dhe shkrimit bullgar – atëherë nuk ka vlerësim më të mirë për gjendjen e bullgarëve në Serbi.
Gjendja e pakicës kombëtare bullgare përcakton gjendjen e marrëdhënieve serbo-bullgare, dhe mbështetja bullgare për anëtarësimin e Serbisë në Bashkimin Evropian kur të vijë koha varet nga gjendja e marrëdhënieve serbo-bullgare.
Prandaj, është në interesin kombëtar të Serbisë që sa më parë të ndalojë shkatërrimin e mëtejshëm të komunave të Bosilegradit dhe të Caribrodit dhe të frenojë “patriotët e saj superserbë”, për të cilët Serbia do të turpërohej vërtet nëse do të ishin serbë.
Do të ishte një investim i mirë në marrëdhëniet serbo-bullgare dhe perspektivën evropiane të Serbisë.
Në fund të fundit, nëse Vuçiq gjeti forcën për të sakrifikuar një Vulin në interes të Serbisë, është koha e fundit që ai të mendojë nëse nuk është në interesin kombëtar të Serbisë të sakrifikojë disa dëmtues të ndenjur politik vendas, të cilët përveç mjedisit të tyre, po i shkaktojnë Serbisë dëme të pariparueshme në Sofje dhe Bruksel.
Ivan Nikolov