Bujanoc, 19 tetor 2022. Organizatat joqeveritare nga Serbia dhe Kosova reaguan ndaj raportit të fundit të BE-së dhe shprehën shqetësimin qytetar për pasojat e mungesës së progresit në dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës.
Njoftimi për shtyp i 40 organizatave transmetohet i plotë.
Duke pasur parasysh raportet dhe zhvillimet e fundit të BE-së në terren, ne të nënshkruarit jemi të shqetësuar për ndikimin e mungesës së progresit në dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës mbi komunitetet lokale në Serbi dhe Kosovë.
Nga prania e tensioneve dhe mosbesimit më së shumti vuajnë qytetarët në terren. Prandaj, të gjitha palët duhet të heqin dorë nga retorika nxitëse që kërcënon dhe dëmton marrëdhëniet brenda dhe ndërmjet komuniteteve. Paqartësitë duhet të reduktohen përmes transparencës dhe llogaridhënies. Duhet të jetë e qartë për të gjithë qytetarët se çfarë është rënë dakord dhe vetë procesi i dialogut duhet të afrohet me qytetarët që preken prej tij.
Skenat e pritjes së patriarkut të Kishës Ortodokse Serbe, Porfirije, në rrugët e Prizrenit dërgojnë mesazh pozitiv të respektit të ndërsjellë dhe të bashkëjetesës paqësore; imazhe dhe ndjenja që ngjallin shpresë për të ardhmen e marrëdhënieve brenda dhe ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Kemi lëvdata për të gjitha palët për qasjen e tyre konstruktive – veçanërisht kryetarin e komunës së Pejës, Gazmend Muhaxheri, i cili mori pjesë në fronëzimin e Patrikut.të ri – dhe shpresojmë që marrëdhëniet e mëtejshme mund të ndërtohen mbi këto themele.
Megjithatë, ne gjithashtu bëjmë thirrje për përparim të prekshëm në shumë fusha të tjera. Në Kosovë, ekziston një mungesë thelbësore e dialogut dhe bashkëpunimit përmes institucioneve të zgjedhura. Anëtarët e Listës Serbe nuk arrijnë të përfaqësojnë nevojat e komunitetit serb të Kosovës. Mungesa e vazhdueshme e deputetëve të tyre në Kuvendin e Kosovës do të thotë se votuesit e tyre dhe problemet e përditshme me të cilat ballafaqohen nuk janë të përfaqësuar në mënyrë efektive. Ne bëjmë thirrje për kthim të menjëhershëm të Listës Serbe dhe pjesëmarrje aktive.
Shumë marrëveshje mezi përmenden sot. Ura kryesore në Mitrovicë është ende e mbyllur për trafik, pavarësisht investimeve të mëdha të BE-së. Të dyja palët duhet të angazhohen në zgjidhjen e demarkacionit të Mitrovicës së Veriut, e cila ka penguar procesin e rihapjes. Duhet të ndërmerren hapa shtesë për të siguruar që ura të shërbejë si një hapësirë gjithëpërfshirëse dhe e përbashkët që lidh njerëzit në të dy anët e lumit Ibër.
Sa i përket çështjes së targave, të gjitha palët duhet të punojnë në mënyrë konstruktive për të gjetur një zgjidhje që nuk do të dëmtojë qytetarët në terren. Vendkalimet e reja të miratuara më parë duhet të hapen menjëherë për të lehtësuar lëvizjen e qytetarëve pa distanca dhe vonesa të panevojshme. Lëvizja e lirë e njerëzve duhet të jetë një pjesë themelore e normalizimit të marrëdhënieve.
Njohja reciproke e diplomave ka ngecur, duke çuar në një mungesë të stafit jetësor në institucionet kryesore publike në jug të Serbisë dhe Kosovë, për shembull, duke përfshirë ato që kanë të bëjnë me shëndetësinë, arsimin, drejtësinë dhe, më gjerësisht, qasjen në shërbime. Ky është një shembull kryesor i pasojave të moszbatimit të asaj që është rënë dakord dhe duhet të zgjidhet pa vonesa të mëtejshme.
Në jug të Serbisë, ndjehet se integrimi i komunitetit shqiptar është dëmtuar nga marrëdhëniet e tensionuara mes Beogradit dhe Prishtinës. Plani integrues prej shtatë pikash duhet të jetë prioritet për qeverinë e re serbe, duke integruar përfshirjen e përfaqësuesve shqiptarë në Trupin e saj Koordinues për komunat e Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës. Shqetësimet lidhur me zhvillimin e regjistrimit në Medvegjë duhet të adresohen menjëherë dhe të bëhet një rishikim i detajuar i procesit të pasivimit të adresave të vendbanimit.
Ne, të nënshkruarit, mbështesim plotësisht çdo proces që mund të sjellë vrull të ri dhe energji pozitive në dobi të qytetarëve, në të sferat e jetës.
Ndërtimi i besimit është thelbësor për marrëdhëniet e ardhshme brenda dhe ndërmjet komuniteteve.
Nënshkruesit:
AKTIVE
Shoqata e Grave të Mitrovicës për të Drejtat e Njeriut (MWAHR)
Forumi Ballkanik
Qendra e Beogradit për Politikat e Sigurisë (BCBP)
Bëhu aktiv 16 Preshevë
Qendra e Avokimit për Kulturën Demokratike (ACDC)
Qendra për Paqe dhe Tolerancë (CPT)
Qendra për Demokraci dhe Arsim – Lugina e Preshevës
Ndërtimi i komunitetit Mitrovica (CBM)
Qendra Evropiane për Çështje të Minoriteteve në Kosovë (ECMI)
Lëvizja Evropiane e Serbisë (EMinS)
Fondi Evropian për Ballkanin
Fondacioni BFPE për një shoqëri të përgjegjshme
Iniciativat qytetare
Zëri i Romëve, Ashkalive dhe Egjiptianëve (VoRAE)
Qendra Humane Mitrovicë
Inisma e të Rinjëve për të Drejtat e Njeriut në Serbi
Nisma e të Rinjëve për të Drejtat e Njeriut në Kosovë
Jelena Lonçar, profesoreshë e asociuar, Universiteti i Beogradit
Junior ChamberInternational Prizren (JCI – Prizren)
Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS)
Qendra Kosovare e Studimeve Gjinore
Kosova Info
Komiteti i Juristëve për të Drejtat e Njeriut (YUCOM)
Qendra Mediale Çagllavicë
OJQ Integra
Rrjeti i PeerEducators (PEN)
Pozitiv 365 Preshevë
Portali “Ministria e Lajmeve” Preshevë
Rahim Salihi, aktivist i shoqërisë civile, Bujanoc
Radio Gorazhdeci
Radio Astra Prizren
Radio Peja
Sbunker
TV Prizreni
FUTURE nga Bujanoci
Shoqata për trashëgimi dhe krijimtari kulturore – Preshevë
Vjollca Krasniqi, profesoreshë, Universiteti i Prishtinës
ValonArifi, aktivist i shoqërisë civile
Shtigjet rinore Preshevë
